Czekolada. Już samo słowo brzmi kusząco, a wspomnienie jej smaku potrafi poprawić humor w pochmurny dzień. Ale czy ten słodki przysmak, którego produkcja, jak już wiemy z artykułu o tym, gdzie rośnie, zaczyna się od drzewa kakaowego, ma coś wspólnego ze zdrowiem? Czy to tylko pyszna, ale pusta kaloria, której powinniśmy unikać? Odpowiedź, jak to często bywa, jest bardziej złożona niż proste tak lub nie. Wokół czekolady narosło wiele mitów, ale też potwierdzono naukowo pewne korzyści płynące z jej spożywania. Przyjrzyjmy się zatem faktom i obalmy niektóre z krążących przekonań.
Bo umówmy się, kto z nas nie słyszał, że czekolada powoduje trądzik albo że uzależnia jak narkotyk? Te i inne twierdzenia często powtarzane są bez większego zastanowienia. Tymczasem, to, czy czekolada jest dla nas dobra, zależy od kilku czynników: rodzaju czekolady, ilości, jaką spożywamy, i oczywiście naszego ogólnego stanu zdrowia. Rozłóżmy ten temat na czynniki pierwsze.
Czekolada a serce, mózg i… humor. Co mówią badania?
Najwięcej dobrego mówi się o ciemnej czekoladzie, bogatej w kakao. To właśnie kakao, a konkretnie zawarte w nim flawonoidy, odpowiada za większość prozdrowotnych właściwości. Flawonoidy to silne antyoksydanty, które pomagają w walce z wolnymi rodnikami, a te z kolei przyczyniają się do starzenia się komórek i rozwoju wielu chorób. Badania sugerują, że regularne spożywanie niewielkich ilości ciemnej czekolady może obniżać ciśnienie krwi, poprawiać krążenie i zmniejszać ryzyko chorób serca. Ważne jest jednak, aby wybierać czekoladę o wysokiej zawartości kakao – minimum 70%, a najlepiej więcej. Im wyższa zawartość kakao, tym więcej korzystnych flawonoidów i mniej cukru.
Co więcej, ciemna czekolada może mieć pozytywny wpływ na funkcjonowanie mózgu. Flawonoidy poprawiają przepływ krwi do mózgu, co może skutkować lepszą koncentracją, pamięcią i ogólną sprawnością umysłową. Niektórzy naukowcy sugerują nawet, że regularne spożywanie ciemnej czekolady może zmniejszać ryzyko wystąpienia chorób neurodegeneracyjnych, takich jak Alzheimer. A co z wpływem na humor? No cóż, przyjemność płynąca z jedzenia czekolady sama w sobie potrafi poprawić nastrój. Czekolada stymuluje produkcję endorfin, zwanych hormonami szczęścia, co tłumaczy, dlaczego po kostce czekolady czujemy się lepiej. Ale to oczywiście efekt krótkotrwały i nie można go traktować jako lekarstwa na depresję.
Z drugiej strony, nie demonizujmy czekolady mlecznej. Owszem, ma ona mniej kakao i więcej cukru oraz tłuszczu, ale w umiarkowanych ilościach również może być elementem zbilansowanej diety. Klucz to umiar i świadomy wybór. Zamiast pożerać całą tabliczkę czekolady mlecznej każdego dnia, lepiej sięgnąć po kilka kostek dobrej jakości ciemnej czekolady raz na jakiś czas.
Czekolada a trądzik, waga i… uzależnienie. Mity obalone
Wspomniałem wcześniej o micie, że czekolada powoduje trądzik. Choć przez lata tak uważano, badania nie potwierdziły bezpośredniego związku między spożyciem czekolady a występowaniem wyprysków. Owszem, niektóre osoby mogą być wrażliwe na pewne składniki czekolady, takie jak cukier czy mleko, co może wpływać na stan skóry. Jednak trądzik to problem złożony, na który wpływa wiele czynników, w tym dieta, hormony, stres i genetyka. Nie można więc zwalać winy tylko na czekoladę.
Kolejny mit dotyczy wpływu czekolady na wagę. Oczywiście, czekolada jest kaloryczna i spożywana w nadmiernych ilościach może przyczynić się do przyrostu wagi. Jednak, podobnie jak w przypadku trądziku, klucz to umiar. Kilka kostek ciemnej czekolady dziennie, w połączeniu z aktywnym trybem życia i zbilansowaną dietą, raczej nie zaszkodzi. Co więcej, niektóre badania sugerują, że flawonoidy zawarte w kakao mogą nawet wspomagać proces odchudzania, regulując metabolizm i zmniejszając apetyt. Brzmi zbyt pięknie, żeby było prawdziwe? Może i tak, ale warto pamiętać, że liczy się całokształt diety i stylu życia.
Czy czekolada uzależnia? No cóż, przyjemność płynąca z jej spożywania może sprawić, że będziemy chcieli sięgać po nią częściej. Jednak nie można porównywać czekolady do substancji psychoaktywnych, takich jak narkotyki. Czekolada nie wywołuje fizycznego uzależnienia w takim stopniu, jak np. alkohol czy nikotyna. Natomiast może wywoływać uzależnienie psychiczne, związane z emocjami i nawykami. Jeśli czujemy, że nie potrafimy kontrolować spożycia czekolady, warto skonsultować się z dietetykiem lub psychologiem.
Jak jeść czekoladę z głową? Praktyczne wskazówki
Podsumowując, czekolada, a szczególnie ciemna, może być elementem zdrowej diety, pod warunkiem, że spożywamy ją w umiarkowanych ilościach i wybieramy produkty o wysokiej zawartości kakao. Zamiast sięgać po czekoladę mleczną pełną cukru i dodatków, lepiej wybrać gorzką tabliczkę z 70% lub więcej kakao. Możemy dodać ją do owsianki, jogurtu, lub po prostu zjeść kilka kostek do popołudniowej kawy. Ważne, aby traktować czekoladę jako przyjemny dodatek do diety, a nie jako podstawę odżywiania.
Pamiętajmy też, że jakość czekolady ma znaczenie. Wybierajmy produkty od sprawdzonych producentów, którzy dbają o jakość kakao i stosują naturalne składniki. Warto też zwrócić uwagę na pochodzenie kakao – coraz więcej firm oferuje czekolady z certyfikatem Fair Trade, co oznacza, że kakao pochodzi z upraw, w których przestrzegane są zasady sprawiedliwego handlu i zrównoważonego rozwoju.
Ostatecznie, to, czy czekolada jest dla nas dobra, zależy od nas samych. Słuchajmy swojego ciała, obserwujmy, jak reaguje na różne rodzaje czekolady, i przede wszystkim – zachowujmy umiar. Bo jak to mówią, co za dużo, to niezdrowo. A zdrowa dieta to nie tylko to, co jemy, ale też to, jak się czujemy. I jeśli kawałek czekolady sprawia nam radość, a jednocześnie dbamy o zbilansowany sposób odżywiania, to nie ma powodu, żeby z niego rezygnować. A jeśli po przeczytaniu tego artykułu naszła Cię ochota na czekoladę, to już wiesz, jak wybrać tę, która będzie najkorzystniejsza dla Twojego zdrowia. Smacznego!
